Khả năng di động của tinh trùng là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự thụ tinh. Thường thường, quãng đường trung bình mà các tế bào tinh trùng phải “bơi” để đến được với trứng là 18cm (từ cổ tử cung đến ống dẫn trứng). Để hoàn thành cuộc chạy đua ngoạn mục này, chúng cần vận động cật lực từ 90 đến 120 phút, có khi cần đến 12 giờ.
Nếu tinh trùng có khả năng di động kém (dưới 32% tinh trùng có thể di động tốt), vô sinh nam có thể xảy ra. Trong bài viết này, hãy cùng Violetpham.vn xem xét khả năng di động của tinh trùng tác động lên việc thụ tinh như thế nào, cũng như những nguyên nhân dẫn đến khả năng di động kém của tinh trùng và làm sao để cải thiện nó.
Tinh trùng phải “bơi” để đến được với trứng
Ảnh hưởng đến khả năng thụ tinh
Trên thế giới, có khoảng 60 đến 80 triệu cặp vợ chồng bị hiếm muộn, hay vô sinh, với tỷ lệ khác nhau giữa các quốc gia.
Tại Mỹ, tỷ lệ này ở vào khoảng 10% và tại Việt Nam, tỷ lệ số cặp vợ chồng vô sinh là 7,7%.
Vô sinh nam chiếm 40-50% tổng số trường hợp vô sinh và ảnh hưởng đến khoảng 7% nam giới. Hiện tượng người nam không thể khiến người nữ (có sức khỏe bình thường) mang thai thường là kết quả của chất lượng tinh dịch kém mà nguyên nhân phổ biến nhất là:
- Số lượng tinh trùng ít
- Khả năng vận động của tinh trùng thấp
- Hình dạng tinh trùng bất thường (vẹo đầu, cụt đuôi)
Trong đó 90% ca vô sinh nam là do mật độ tinh trùng thấp, nhưng khả năng di động kém cũng là một yếu tố quan trọng.
Nguyên nhân tinh trùng giảm khả năng di động
Bởi tinh hoàn là nơi sản xuất ra các tế bào tinh trùng nên tình trạng bất thường ở tinh hoàn sẽ làm giảm chất lượng tinh trùng. Các nguyên nhân bao gồm:
- Nhiễm trùng
- Ung thư tinh hoàn
- Phẫu thuật tinh hoàn
- Tinh hoàn lạc chỗ
- Chấn thương cơ quan sinh dục.
Việc sử dụng lâu dài các Steroid tăng đồng hóa có thể làm giảm số lượng cũng như khả năng di động của tinh trùng.
Hormone steroid giúp tăng cơ nhanh nhưng cũng có nhiều hệ lụy
Thuốc gây nghiện, như cần sa hoặc cocaine cũng có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh binh.
Chẩn đoán
Các phân tích trên mẫu tinh dịch có thể phát hiện 90% vấn đề của các ông chồng bị vô sinh. Xét nghiệm này có thể đánh giá sự hình thành của tinh trùng, cũng như cách mà chúng hoạt động trong tinh dịch. Thường thì người nam sẽ lấy mẫu bằng cách thủ dâm, và cần tránh quan hệ tình dục từ 2-7 ngày.
Các mẫu tinh dịch cần được làm xét nghiệm trong vòng 1 giờ, vì vậy thường được lấy tại phòng thí nghiệm. Người nam sẽ thủ dâm và xuất tinh vào một lọ nhỏ vô khuẩn để đựng tinh dịch, nhưng đôi khi người ta cũng dùng loại bao cao su được thiết kế riêng cho việc này. Nếu tỷ lệ tinh trùng di chuyển tốt dưới 32%, nguyên nhân vô sinh rất có thể là do sự vận động của tinh trùng.
Mẫu tinh dịch được lấy để xét nghiệm
Làm thế nào để cải thiện khả năng vận động của tinh trùng?
Thay đổi lối sống là điều kiện cần thiết đầu tiên để cải thiện chất lượng tinh trùng. Hút thuốc lá là một trong những nhân tố ảnh hưởng rất lớn đến tinh trùng, bao gồm cả khả năng di động của chúng.
Tình trạng thừa cân với chỉ số khối cơ thể (BMI) từ 25 trở lên có thể làm giảm chất lượng tinh trùng.
Nhiệt độ của tinh hoàn cũng là một yếu tố. Bình thường nhiệt độ lý tưởng đến tinh trùng được sản xuất là 94 độ F (34,5 độ C) hoặc thấp hơn nhiệt độ cơ thể một chút. Do đó, việc mặc đồ lót quá chật khiến tinh hoàn và bìu bị đè sát vào cơ thể có thể là nguyên nhân dẫn đến tinh hoàn bị nóng lên.
Các biện pháp khắc phục bao gồm:
- Mặc quần lót form rộng và thoáng mát
- Tránh ngồi quá lâu
- Tập thể dục thường xuyên
- Áp dụng một chế độ ăn khoa học với rau quả giàu Vitamin và khoáng chất đặc biệt là kẽm
- Không nên để các vật dụng như máy tính xách tay,… lên đùi
Chế độ ăn quyết định một phần đến chất lượng tinh trùng
Biện pháp can thiệp
Do khả năng di động kém nên các chú tinh trùng sẽ được hỗ trợ bằng cách đưa thẳng đến nơi trứng rụng thay vì phải vật lộn bơi một quãng đường dài.
- Thụ tinh trong tử cung: người ta lấy mẫu tinh trùng, lọc ra những con có hình thể hoàn hảo và dùng một ống nhỏ để đưa chúng vào tử cung người nữ. Tinh trùng sau đó sẽ thực hiện một hành trình ngắn từ tử cung đến vòi trứng nơi trứng rụng và thụ tinh cho trứng.
- Thụ tinh trong ống nghiệm: các bác sỹ sẽ lấy trứng đã chín ra khỏi buồng trứng của người nữ (có thể lấy những nang trứng chín tự nhiên, hoặc người phụ nữ sẽ được dùng thuốc để kích thích rụng trứng), sau đó trứng và tinh trùng sẽ được kết hợp với nhau nhờ biện pháp nhân tạo tạo thành phôi. Phôi sau đó được cấy trở lại tử cung để phát triển thành bào thai.
Tham khảo tại: https://www.medicalnewstoday.com/articles/320160.php?sr
